Maliye Bakanı Özdemir Berova, 2026 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı hakkında Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde sunuş konuşması yaptı.

Berova sözlerine, 2026 Mali Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi'nin ülkeye hayırlı olmasını dileyerek başladı.

Bütçe hazırlıklarında katkı koyan, Bakanlık ve diğer bakanlıklar ile bağımsız dairelerin çalışanlarına, Meclis çalışanları ile Komite başkan ve üyelerine, ayrıca basın ve yayın çalışanlarına teşekkür eden Berova, sürdürülecek yoğun çalışmalar sırasında gerçekleştirilecek tüm değerlendirme, eleştiri ve katkılardan yararlanmak istediklerini dile getirdi.

“Bütçeler sadece rakamlardan ibaret değildir; bir ülkenin geleceğe bakışını, önceliklerini ve vatandaşına verdiği sözü temsil etmektedir. Bizler bugün, sorumluluğumuzla birlikte milletimize duyduğumuz güveni ortaya koyuyoruz.” diyen Berova, bütçenin temel yaklaşımının “mali disiplinin korunması, kamusal hizmetlerin güçlendirilmesi, ekonomik Büyümenin sürdürülebilir, kapsayıcı ve nitelikli hale getirilmesi ve sosyal adaletin genişletilmesi” olduğunu kaydetti. Berova, “Bu çerçevede, kamu kaynaklarının etkin kullanımını merkeze koyan, vergi adaletini artırmayı hedefleyen ve kamu hizmetlerinin kalitesini yükseltmeyi öncelik yapan bir yaklaşımı ortaya koyuyoruz.” diye konuştu.

- “Yeni mali yılda, gelir politikalarımızın ana eksenini vergi adaleti ve kayıt dışı ekonomiyle etkin mücadele oluşturacaktır”

Maliye Bakanı Berova, hazırlanan bütçenin üretim kapasitesini artırmaya, istihdamı güçlendirmeye, teknoloji ve yenilikçiliğe alan açmaya ve eğitim, turizm, tarım ve sanayi başta olmak üzere tüm sektörlerde verimliliği yükseltmeye odaklandığını vurguladı.

Yeni mali yılda gelir politikalarının ana eksenini vergi adaleti ve kayıt dışı ekonomiyle etkin mücadelenin oluşturacağını belirten Berova, “Vergi tabanını genişletecek, kayıt dışı gelirin sistem içine alınmasını sağlayacak, dijitalleşmeyi vergi idaresinde etkin bir araç olarak kullanacak, servet ve gelir dengesini gözeten modern vergi yaklaşımlarını güçlendirecek reform adımlarını 2026 yılı sonunda başlatarak orta vadeli plan çerçevesinde sonraki yıllarda uygulamaya koymak hedeflerindeyiz.” dedi. Berova, bu sayede hem gelirleri artırmayı hem de yükün toplumun tüm kesimlerine daha adil dağılmasını hedeflediklerini söyledi.

Harcamalarda disiplin ve kamu yönetiminde etkinlik konusuna da değinen Berova, şöyle konuştu:

“Harcamalar cephesinde ise en temel önceliğimiz; israfın önlenmesi, kaynakların stratejik alanlara yönlendirilmesi, kamu hizmetlerinde kalite ve hızın artırılmasıdır. Bu kapsamda; sağlık, eğitim, güvenlik ve altyapı yatırımları korunacak, verimsiz harcama kalemleri azaltılacak, kamu reformu ve dijital dönüşüm projeleri hızlandırılacaktır. Her harcamanın topluma geri dönüşünü esas alan bir anlayışla hareket ediyoruz.”

Ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği için üretim kapasitesini artıran politikalara bütçede güçlü yer ayırdıklarını aktaran Berova, yeni yıl bütçesinin ana unsurlarının “tarımda verimlilik programları, faiz destek mekanizmaları, turizm, sanayi ve bilişim yatırımlarını teşvik eden düzenlemeler ve Türkiye Cumhuriyeti ile 2026 Mali Yılında imzalanması öngörülen protokol çerçevesinde genç girişimciler için yeni destek programları olduğunu anlattı. Berova, “Amacımız, özel sektörün büyümesini destekleyen, istihdamı genişleten ve ülke ekonomisinin dinamizmini artıran bir zemin oluşturmaktır.” dedi.

- “Yeni mali yılda gelir politikalarımızın ana ekseni vergi adaleti ve kayıt dışılıkla etkin mücadele olacaktır”

“Bir bütçenin en önemli görevi, toplumun her kesimine güven vermek ve kimsenin geride kalmamasını sağlamaktır.” diyen Berova, bu doğrultuda düşük gelirli kesimlere yönelik sosyal desteklere, sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlerin erişilebilirliğine ve emekliler, çalışanlar, gençler ile kadınların ekonomiye daha güçlü katılımını sağlayacak programlara kaynak ayrıldığını söyledi.

Berova, kamu dijitalleşmesi ve e-devlet altyapısının geliştirilmesi, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yatırımları ile ulaşım ve bölgesel kalkınma projelerinin bu yılın stratejik başlıkları olduğunu kaydetti.

Yeni mali yılda gelir politikalarının ana ekseninin vergi adaleti ve kayıt dışılıkla etkin mücadele olacağını belirten Berova, “Bu bağlamda gelir politikaları gerçekleştirilmiş, adalet, kayıt dışılıkla mücadele ve sürdürülebilirlik sağlanmıştır.” dedi.

-“ Bu bütçe, güçlü bir ekonomi yönetiminin, öngörü ile sorumluluğun ve geleceğe olan inancın ürünüdür”

Berova sözlerine şöyle devam etti:

“Bu bütçeyi hazırlarken en büyük güvencemiz halkımıza olan sorumluluğumuz ve ülkemizin potansiyeline olan inancımızdır. Hedefimiz; ekonomik istikrarı koruyan, toplumsal dayanışmayı güçlendiren, fırsat eşitliğini artıran ve her bir vatandaşımızın geleceğe umutla bakmasını sağlayan bir yönetim anlayışını sürdürmektir.

Bu bütçe, güçlü bir ekonomi yönetiminin, öngörü ile sorumluluğun ve geleceğe olan inancın ürünüdür. Amacımız; mali disiplini korurken büyümeyi desteklemek, vatandaşımızın refahını artırmak ve ülkemizi daha rekabetçi bir ekonomik yapıya taşımaktır.

Yüce Meclis’in katkılarıyla, bu bütçenin ülkemizi daha güçlü, daha adil ve daha müreffeh bir geleceğe taşıyacağına yürekten inanıyorum.

Tüm bu politikaların özetinden sonra yapılacak olan etkinlik, verimlilik ve katma değerin artırılması çerçevesinde kaynak tahsislerinin düzenlenmesi, etkin kamu mali yönetiminin sağlanabilmesi, kamu idarelerinin bu yeni dönemde karar verme süreçleri güçlendirilerek mali saydamlık ve hesap verebilirliğinin artırılması, ekonomide istikrarın ve sürdürülebilirliğin temini, kamu ve özel kesim yatırımlarının, nitelikli büyümenin ve istihdamın desteklenmesi, toplumsal refahın artışı ve adil paylaşımı 2026 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçesi’nde öncelikli amaçlar olarak ortaya konulmuştur.

Bütçenin karşı karşıya olduğu acil sıkıntıların üstesinden gelmesi yeterli olmayıp, aynı zamanda toplumumuz için elzem olan öncelikler konusunda ilerleme kaydetme çabalarının da desteklenmesi gerekmektedir. Hükümetimizin temel görevleri arasında yer alan ve hazırlanan yeni bütçede öncelik eğitim, sağlık, ulaşım ve haberleşme sektörlerinde olduğu kadar diğer hizmet kurumlarımızda altyapının geliştirilmesi ve yatırımı destekleyecek şekilde çalışmalar yapılması hedef tutulmuştur.

Dünya ekonomisi, ardı sıra yaşanan krizler nedeniyle zorlu bir süreçten geçmekte olup, bunun yansımaları ekonomik gerilimlere ve gerilemelere sebebiyet verirken, dünyadaki sosyo-ekonomik gelişmeleri ve yeni yapılandırma sürecini şekillendirmektedir. Dünyada ve özellikle yakın coğrafyamızda yaşanan değişim ve gelişmeler neticesinde ülkemiz de etkilenmekte ve bu etkilenmelerin yansımaları, yeniden yapılanma sürecini daha uzun ve daha meşakkatli kılmaktadır.”

2026 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçesi hazırlanırken gelir artırıcı ve gider azaltıcı ekonomik tedbirlerin dikkate alındığını aktaran Berova, “Hükümetimiz mali disiplinin güçlendirilmesi, kamu harcamalarının gelirlerle uyumlu bir şekilde yürütülmesi ve gelir artırıcı önlemler üzerinde çalışmalar yaparak 2027 mali yılından itibaren kademeli olarak bütçe açığının düşürülmesi ve kamu maliyesinin sürdürülebilirliğinin sağlanması hedefiyle, 2026 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı’nı hazırlamıştır. Kamu maliyesinin ana hedefi mali disiplinin sağlanması olup, sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulması, gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplini sağlanarak kamu kaynaklarının verimli kullanılabilmesi ile mümkün olabilecektir. Gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplini sağlanarak sürdürülebilir kamu finansman dengesinin sağlanmasında ödün vermeden çalışmalar sürdürülecektir.” diye konuştu.

2026 yılının bütçe tahminleri hazırlanırken, 2025 yılı bütçesinde hedef konan gelir artırıcı önlemlerin hayata geçirilmesi ve gelir kalemlerinde yapılan analizlerle TÜFE oranı dışında gerçekleşme tahminlerinin ortaya konduğunu belirten Berova, “Bu doğrultuda 2025 yılı gelir kalemlerinde aylık gerçekleşme oranları ile tahmin oranları karşılaştırılarak artış ve azalışın aylık olarak değerlendirilmesi ve sebeplerinin ortaya çıkarılması yapılmıştır. Bu çalışmalar sonunda bazı gelir kalemlerinde yıl sonu hedeflerine ulaşılacağı görülürken bazı gelir kalemlerinde öngörülen artışlara ulaşabilmek adına yeni düzenlemelere ihtiyaç duyularak çalışmalar başlatılmıştır.” dedi.

Bütçenin iyi planlanması ve dikkatli kullanılmasının önemine vurgu yapan Berova, “Bu hedefle, geçmiş veri ve bilgileri de kullanılarak gelecek tahmin ve programlarına uygun olarak ihtiyaçların karşılanması yönünde etkin dağılımının en iyi şekilde yapıldığı inancı ile hazırlanan 2026 Mali Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Yasa Tasarısı onayınıza sunulmuştur.” ifadelerini kullandı.

2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi hazırlanırken ve hedefler konulurken Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) artışları ve döviz fiyatlarındaki gelişmelerin baz alındığını aktaran Berova, “Personel giderlerine ilişkin ödenek tahsis edilirken, kamu personeline mali imkanlar ve hedefler göz önünde bulunarak 2026 - 2028 dönemi Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı’nda ocak ve temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez uygulanacak olan ve İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Tüketici Fiyat Genel Endeksi'ne göre DPÖ tarafından yapılan tahminler ışığında 2026 Mali Yılı’nın ilk altı ayında %22.01, ikinci altı ayında ise yüzde 12’lik artış öngörülmüştür. Kamuda yeni personel istihdam edilmesi ile ilgili olarak 2026 – 2028 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasasında öngörülen sınırlamaya devam edeceği varsayılmıştır.” dedi.

-“2024 yılında bütçe açığı 9 Milyar 598 Milyon TL”

2024 yılında; bütçe giderlerinin 85 milyar 215 milyon TL, bütçe gelirlerinin 75 milyar 617 milyon TL ve bütçe açığının ise 9 milyar 598 milyon olarak gerçekleştiğini aktaran Berova, “2025 Mali Yılı Bütçesi'nde 100 milyar 162 milyon olarak öngörülen yerel gelirler yüzde 43,90 artışla 144 milyar 134 milyon TL, 122 milyar 441 Milyon TL olarak öngörülen yerel giderler yüzde 40,58 artışla 172 milyar 131 milyon TL olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.” dedi.

Berova, şöyle konuştu:

“Hükümet Programı'nda da yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması, hesap verebilirlik ve mali saydamlığın sağlanması yaklaşımı ile yerel gelirler yüzde 43.90, yerel giderler ise yüzde 40.58 artış öngörüsü çerçevesinde 2026 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı hazırlanmıştır.

2026 Mali Yılı Genel Bütçe Yasa Tasarısı Bakanlar Kurulu’nca; 191 milyar 131 milyon Türk lirası gider, 165 milyar 434 milyon Türk lirası gelir, 25 milyar 697 milyon Türk lirası bütçe açığı; 2026 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı Bakanlar Kurulu’nca; 206 milyar 308 milyon Türk lirası gider, 180 milyar 611 milyon Türk lirası gelir, 25 milyar 697 milyon Türk lirası bütçe açığı olarak onaylanmıştır.

- “Ek mesai ödemelerinin kamu maliyesi yönünden sürdürülebilirliği yoktur”

Bütçe gelir ve giderleri ile ilgili detayları da paylaşan Bakan Berova, şöyle devam etti:

“2025 yıl sonu harcama tahminine göre 3 milyar 200 milyona ulaşması beklenen ek mesai ödemelerinin kamu maliyesi yönünden sürdürülebilirliği olmayıp; verimlilik, adalet, istihdam açısından sorgulanmak zorunda olup hükümetimizin bu konuda tedbir alması öncelikli hedefleri arasındadır.

Bütçe açıkları ile ilgili olarak yukarıda da açıklandığı üzere 2026 mali yılı bütçesi üzerinde olağanüstü ödenek ihtiyaçları hariç olmak üzere, öngörüsüz ve plansızlıktan kaynaklanan ödenek ihtiyaçlarına bütçe disiplininden taviz verilmeyip karşılık verilmeyeceğini buradan bildirmek istiyorum.

Özellikle vurgulamak isterim ki özel önem vererek 2025 Mali Yılı’nda yüzde 117.33 artışla 4 milyar 490 milyon TL tutarına taşıdığımız mahalli yatırımlar, 2026 Mali Yılı'nda da ayni önemi göstererek yüzde 121,05 artışla 9 milyar 925 milyon TL’ye yükseltilmiştir.

51/1995 Sayılı Belediyeler Yasasının 108’inci maddesinin “Belediyelere, Devlet Bütçesinde öngörülen mahalli gelirlerin yüzde 9,25’i oranında pay ayrılır.” Amir hükmü uyarınca; 2025 Mali Yılında Belediyelere katkı payı 7,962,770,000 TL olup, 2026 Mali Yılında yüzde 46,90’lık artışla 11,697,180,000 TL olarak yer almaktadır. 415 belediye emeklisi için ise 729 milyon 500 bin Türk lirası ödenek ayrılmıştır.

Hükümetimiz tarafından 51/1995 Belediyeler Değişiklik Yasası hayata geçirilerek yapısal ve ekonomik olarak Belediyelerin güçlenmesi sağlanmıştır.

Tüm belediyelerimizin kendi kendine yeten, ayakları üzerinde durabilen ve sorumluluk alanlarında en üstün hizmeti verebilen icraat sağlamaları ülkemizin geleceğine katkı sağlamak açısından oldukça önemlidir.”

-“ Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi toplanacak vergilerle mümkündür”

Gelir politikalarının temel hedeflerinin dijital ekonomiye geçilerek kayıt dışılığın en aza indirilmesi, kayıtlı ekonomiye geçişin hızlandırılması daha etkin, basit, ve adil bir vergi sisteminin oluşturulması, yatırım, katma değerli üretim, istihdam ve ihracatın desteklenerek ülkemizin rekabetçi yapısının güçlendirilmesi ve yıllardır destek verilen sektörlerin aldıkları desteklerin analiz edilerek ülke ekonomisine daha fazla katkı sağlayacak sektörlere de destek verilmesinin sağlanması olduğunu aktaran Berova, “Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi toplanacak vergilerle mümkündür. Devletin yaptığı harcamaların temel kaynağı vergilerdir ve vergi önemli bir maliye politikası aracıdır. Hükümetimiz döneminde kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye ve kamu alacaklarının toplanmasına büyük önem verdik. Bu kapsamda mevzuatın iyileştirilmesinin yanı sıra vergi denetim kapasitesinin güçlendirilmesi ve yükümlülerin vergiye gönüllü uyumunun artırılması da önceliklerimiz arasında yer almıştır. Hükümetimizin amacı mevcut vergi sistemini daha çağdaş daha bilimsel ve daha adil bir yapıya kavuşturmak, yatırımları ve istihdamı destekleyerek sürdürülebilir, ekonomik büyümeye katkı sağlayan uygulanabilir bir vergi sistemini oluşturmaktır. İyi bir vergi sisteminin en önemli özelliği kuvvetli, etkin bir vergi idaresine sahip olmasıdır.” diye konuştu.

2026–2028 dönemi kapsamında, bütçe gelirlerinde artış sağlanması hedefi doğrultusunda bir dizi yasal düzenleme ve değişiklik çalışmasının yürütülmesinin planlandığını kaydeden Berova, söz konusu çalışmaların ağırlıklı olarak vergi gelirlerinin artırılması ve kamu maliyesinin güçlendirilmesine yönelik olduğunu, ekonomideki sektörlerin denetlenebilir bir yapıya kavuşturulması ve kayıt dışı faaliyetlerin önlenmesi doğrultusunda yapıldığını anlattı.

Berova, ilgili düzenlemelerin yürürlüğe girmesiyle birlikte gelir artışlarının kademeli olarak yıllar içinde ekonomiye yansımasının beklendiğini ve bu sürecin ülke ekonomisinin sürdürülebilir büyüme hedefleri açısından stratejik bir önem taşıdığını vurguladı.

Ocak-Eylül 2024 dönemi ile Ocak-Eylül 2025 döneminin gelir kalemlerindeki artış ve azalışları karşılaştırmalı olarak paylaşan Berova, “2024 yılı ile 2025 yılı 9 aylık gerçekleşmeleri karşılaştırıldığında özellikle vergi kalemlerinde TÜFE oranının çok üzerinde bir gerçekleşme olduğu ve bunun 2024 yılında başlatılan kayıt dışılıkla mücadele eylem planlarının gerçekleşmesi ile 2025 yılının 2’nci yarısında gelirlere yansıdığının net göstergesidir. Kayıt dışı ekonomi ile mücadele programlarının başarısı 2026 yılına da yansıtılarak devam edecektir.” dedi.

-“2027 yılı itibarıyla bütçe açığının kademeli olarak azaltılması gerekmektedir”

Berova sözlerini şöyle tamamladı:

“Mali disiplinin güçlendirilmesi çerçevesinde, kamu harcamalarında verimlilik artırılırken, kaynakların ekonomideki öncelikli alanlara yönlendirilmesi ve tasarruf odaklı bir bütçe anlayışının benimsenmesi, verimsiz harcama kalemlerinin kısıtlanması ve kamu yatırımlarının ekonomik getirisi yüksek projelere yönlendirilmesi; gelir artırıcı önlemler ile harcama disiplinine yönelik politikaların eşgüdümlü biçimde hayata geçirilmesi, bütçe açığının kademeli olarak azaltılması ve orta vadede mali disiplin sağlanarak 2027 yılı itibarıyla bütçe açığının kademeli olarak azaltılması gerekmektedir.

Tüm bunların ışığında, sorunların çözümüne ve geleceğe yönelik somut ve uygulanabilir önerilerin tartışılacağı, ilgili tüm bakanlık ve kurumlara yol gösterici olacağı verimli bir komite aşaması diler, bütçe görüşmeleri sürecinde yapacağınız çalışmalar ile katkılarınız için Hükümetim ve şahsım adına sizlere şimdiden teşekkür ederim.

2026 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçesi'nin, ülkemiz ve insanlarımız için hayırlı olması dileklerimle saygılarımı sunarım.”